Yüzyıllar önceymiş üzere geliyor fakat çok değil daha yirmi ya da yirmiş beş yıl evvel tüm büyük gazetelerin Avrupa ofisleri vardı. Günümüzün bağlantı imkanlarından yoksun olunan o devirlerde dış dünyadan bu ofislerin başındaki parlak gazeteciler sayesinde haberdar olurduk. Birkaç lisan bilen, siyasal,sosyal gelişmeleri yakından izleyen, entelektüel birikimi olan insanlardı. Ne yazık ki birçok unutulup gitti.
Faruk Zabci da tahminen bir entelektüel değildi fakat mutlaka bu gazetecilerdendi. Galatasaray Lisesi mezunu, Fransızcayı da İngilizceyi de anadili üzere konuşan bir gazeteci olarak dünyanın her yerinde haber kovalamıştı. Sözün tüm manasıyla jenerasyonu tükenmiş denilen gazetecilerdendi.
Ses getiren haberleri ortasında Irak’ın Süleymaniye kentinde Türk askerlerinin başına çuval geçirilmesi olayına tanıklık edişi vardır. Bosna Savaşı’nı izlerken kahvesini bitirip uzaklaştıktan yalnızca beş dakika sonra bulunduğu yerin havaya uçurulmasıyla mevtten de dönmüştür. Somali’de, korsanlar tarafından kaçırılması ise başka bir vakıadır. Sudan’da izini bulduğu Çakal Carlos’la dostluğu lisanlara destandır. Carlos, tutulduğu cezaevinden telefonla her arayışında Zabcı’ya “merhaba ben komutan” diyecek kadar muhabbet beslerdi. El Kaide lideri Usame bin Ladin öldürüldüğü günün ertesinde Pakistan’a uçup fevkalâde değerde haberler geçmiş oluşu da akıllardadır. İngiltere Temsilciğini yaptığı Hürriyet’in yurtdışından manşetini belirleyen çok ancak çok büyük bir gazeteciydi.
Faruk ağabeyin, bir gazetecinin olması gereken bahta ziyadesiyle sahip olduğuna inanırdım. O kadar enteresan tesadüfler yaşamıştır ki, birçok habere bu türlü ulaşmıştır zira. Bir periyot hareketleriyle büyük ses getiren İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu’nun (IRA) iki hareketine şahit olması bir gazeteci için büyük talihtir. Üçüncü sefer bir hareketin daha fotoğraflarını çekince “IRA ile işbirliği yapıyor” kuşkusuyla İngiliz polisince sorguya çekilmesine çok gülmüştük. Olayın ciddiyetini kavramamız çok sonradır.
İyi hem de çok yeterli bir gazeteci olduğuna kuşku yok. İnsan bağlantıları için birebirini söylemek çok güç maalesef. Gazeteciliğinin yanı sıra bir iş adamıydı Faruk ağabey. İngiltere’ye gelen tüm Türk gazetelerinin dağıtımını da yaptığı bir ilan şirketi vardı. Bendeniz de bir öbür gazetenin temsilciğini yaparken (beni kefil gösterip kredi çeken, fakat ödemeyen arkadaşımın başıma sardığı binlerce sterlinglik borcu ödemek için) Faruk ağabeyin şirketinde çalışıyordum. Gazetenin Londra ile Avrupa baskılarına da haberler yapıyordum. Gündüz haber yaptığım gazeteyi gece sabaha kadar dağıtan bir sürücüydüm. İlan cennetiydi İngiltere. Bu yüzden Faruk ağabey kimileri kısa ömürlü olan birkaç da lokal gazete/dergi çıkardı. Orada da oldum. Tüm bunlar otuz yılı buldu. Yirmi dört yaşında yanında çalışmaya başladığım Faruk ağabeyden 50’li yaşlarımdayken kurtulabildim.
Çok farklı bir adamdı. Kendini biraz zorlasa harika âlâ bir insan olabilirdi. Çalışma arkadaşlarının da, yanında çalışanların da canını çok yakmıştır örneğin. Ofiste huzursuzluklar çıkmasından keyif aldığına şahidim. Çok arbede ederdik bu yüzden. Halbuki kimi hasletleri olan biriydi. Çok tuhaftır, hiç fakat hiç küfür ettiğini duymadım. Başkasınınn gerisinden konuştuğunu da.
Çalışanlarını kovmaz, lakin onları tabiatıyla işi bırakıp gidecek hale getirirdi, tazminat ödememek için. Birgün herkesin içinde ağır laflar ettim, beni kovsun diye. Kovdu. Hayatımda pratik bir fayda umarak mahkemeye verdiğim tek insandır. Kazandım, küçük bir tazminat alabildim. Sonra artık bir çalışanı olarak değil ancak bir meslektaşı olarak sürdü dostluğumuz. O ofiste hala hayatımda olan hoş beşerler, gazeteciler tanıdım. Mihrişah Safa, Nevsal Elevli, Birol Yiğitcan. Faruk ağabey bilmeden esaslı dostluklar kazandırdı bana.
Arkadaşları ikna ederek bir meslek örgütünün kuruluşuna önayak oldum. Özel günlerde toplanıp yemek yemekten öbür bir iş yapamadık lakin birlikte olmayı başardık. Londra’ya her gidişimde dost meslektaşlarımın gelişimi fırsat sayarak düzenlediği yemeklerde buluştuk daima. Çabucak hepsine Faruk ağabey de katıldı. Yerinde duramayan, sabırsız o adam gitmiş hareketleri yavaşlamış birisi gelmişti artık. Bu türlü bir buluşmada ressam arkadaşımız Cevdet Akman’ın yaptığı bir plaket sunduk ona dernek olarak.
Şanslı bulurdum deyişimin bir nedenini daha söyleyeyim: Bu kadar insan kırıp, tıpkı beşerler tarafından seviliyor olmak herkese nasip olmaz. Bu adam böyleydi. Tuhaf bir biçimde hayatımızdaydı, severdik.
Marmara’nın bir kıyısından başkasına yüzecek kadar düzgün bir yüzücü oluşuna kimseyi inandıramazdınız. Kısa sayılacak bir uzunluk, daima zayıf kalmış bir vücut. İnanamazdınız yüzme şampiyonu olduğuna. Bir de, eski bir Türkiye güzelinin sevgilisi olduğuna. Güzel olmamanın değerli olmadığının ispatıydı bizim için.
Hayatımda hiç kimseye Faruk ağabeye kızdığım kadar kızmadım. Bencilliğiyle başa çıkmak zordu zira. Ancak o da benim üzere kimseye kin tutmaz, küskünlüğü uzun sürmezdi. Yavaş yavaş beynini hafızadan mahrum bırakan o hastalığın belirtilerinin başladığı sıralarda günün rastgele bir saatinde arar, anlamsız şeyler söylerdi. Tekrar aradı bir gün. Bir haberden kelam ediyordu, başı sonu belirli olmayan cümlelerle. “İlgilen evladım, buradan büyük iş çıkar” dedi. “Tamam Faruk ağabeyciğim olağan ki ilgileneceğim” diyerek yanıtladım. Bu konuşma gün içinde üç defa tekrarlanınca anladım Faruk ağabeyin artık o olmadığına. Hafızasını yitirirken bile haberdeydi kalan aklı.
Basın tarihimizde çok lakin çok özel bir yeri olacak Faruk ağabeyin. Bari biz anlatım dedim. Hayatını yazayım istedim. Başladım da. Ortaya pandemi girdi, kaldı o denli. Lakin kesinlikle biri yazmalı. Kaybettiğimiz daima muhabir kalmış çok büyük bir gazeteciydi. Fotoğrafları hem Türkiye’de hem de dünyada mükafatlar kazanmıştı. Son elli yılın en büyük haber fotoğrafçıları listesindeydi de.
Şu makus doğal: Faruk ağabey üzere yaşı benden büyük yakınlarım hayattayken “genç” kalabiliyorum. Öldüklerinde, yanlarında kendimi genç hissedeceğim kimse kalmamış oluyor.
Ölümünüzle beni biraz daha yaşlandırdınız Faruk ağabey. Parıltılar içinde uyuyun. Hudut bozuculuğunuzu, çocuksuluğunuzu, kavgalarımızı, sarmaş dolaş oluşlarımızı unutmayacağım.