İSTANBUL – TRT World’ün İsrail’in işgali altındaki Batı Şeria’daki yerleşimci şiddetini ‘Hilltop Youth’ isimli radikal kümenin faaliyetleri üzerinden ele alan ‘Kutsal İşgal’ (Holy Redemption) belgeselinin özel gösterimi, 24 Ağustos Cumartesi günü İstanbul’daki Atlas Sineması’nda yapıldı. Filistinlilere yönelik hak ihlallerini ve yasadışı yerleşimcilerin Filistin topraklarının işgali için yeni bir formül olarak oluşturduğu ‘ileri karakolları’ imgeler ve röportajlar eşliğinde aktaran belgeselin özel gösterimi, İsrail’in Ekim 2023’ten bu yana devam eden Gazze’ye yönelik ataklarının da ele alındığı iki panelle başladı.
Panel ve konuşmaların akabinde belgesel gösterimine geçilen aktiflik, İsrail’e petrol sevkiyatının eleştirildiği bir protesto gösterisine de sahne oldu.
AL-ARIAN: TAHLİLİ ETNİK TEMİZLİKTE BULDULAR
Fotoğraf: AA Filistinli insan hakları savunucusu Issa Amro, Avustralyalı hak savunucusu Robert Martin, Filistinli akademisyen Sami Al-Arian ve İsrailli tarihçi ve siyaset bilimci Ilan Pappé, birinci oturumda, İsrail’in Filistin topraklarını işgalinin dünyada tetiklediği ahlaki krizi ve ateşkes ve barışın önündeki mahzurları kıymetlendirdi. Gazeteci Paul Salvatori’nin moderatörlüğündeki birinci panelde konuşan Al-Arian, Gazze’de ateşkes sağlanamamasının temel sebeplerinin ne olduğu sorusuna karşılık verebilmek için bilhassa Benjamin Netanyahu hükümetinin iktidara geldiği 2023’ten bu yana Siyonist hareket, ideoloji ve rejimin özünü anlamak gerektiğine dikkat çekti. Nekbe’den bu yana Filistin halkının maruz bırakıldığı hak ihlallerini, sürgünü ve mülksüzleştirmeyi hatırlatan Al-Arian, “Sonrasında Siyonist devletin tabiatının ne olacağı konusunda bir tartışma oldu. Bence bu tartışma, 30 yılı aşkın müddet evvel, Oslo’dan sonra çözüldü. Orada iki devletli tahlil için fırsat vardı ancak onu öldürdüler” diye konuştu.
“Burada bir sorun olduğuna karar verdiler” diyen Al-Arian, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Büyük İsrail’i istiyorlardı lakin halkın yarısından birçok Yahudi değil, Filistinliydi. ‘Onları ne yapacağız?’ Bu, elbette hiçbir vakit cevaplanmamış bir soruydu. İki devletli tahlil istemiyorlardı. Topraklardan vazgeçmeyeceklerdi. Münasebetiyle ya dünyanın vakit içinde kabul etmeyeceği bir Apartheid devletinde yaşamak zorunda olacaklardı ya da geriye kalan Filistinlileri etnik paklığa maruz bırakacaklardı.” Bu noktada bulunan ‘çözümün’ etnik paklık olduğunu vurgulayan Al-Arian, Gazze’de yaşananlara işaret ederek “Son on ayda şahit olduğumuz da bu” sözlerini kullandı. 7 Ekim’de yaşananların ‘güçlü İsrail ordusu’ imajını yıktığını anlatan Filistinli akademisyen, İsrail’in bu imajı yine oluşturmaya çalıştığına işaret ederek en başta sorulan soruyu tek bir cümlede şöyle yanıtladı: “Ateşkes istemiyorlar zira maksatlarına siyasi ve askeri olarak ulaşabilmiş değiller.”
AMRO: SAVAŞI BİTİRMESİ İÇİN İSRAİL’E ÖNEMLİ BİR BASKI UYGULANMIYOR
Al-Arian’ın akabinde kelam alan Filistinli hak savunucusu Amro, ABD Başkanı Joe Biden’ın da ateşkesten bahsettiğine lakin birebir vakitte İsrail’e silah sevkiyatını sürdürdüklerine dikkat çekerek hiçbir ülkenin savaşı bitirmesi için İsrail’e önemli bir baskı uygulamadığının altını çizdi. “Gazze’de ilan edilmiş bir savaş, bir soykırım var” diyen Amro, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Aynı vakitte Batı Şeria’da da bir transfer ve bölme siyaseti, Filistinlilerin hayatını daha da perişan hale getirme, onları belli bölgelerden çıkarma siyaseti var. Batı Şeria’da Filistinlilere, Filistin kimliği ve kültürüne karşı bir çeşit ilan edilmemiş bir savaş kelam konusu. Sizi fizikî olarak evinizden çıkarmasalar da kalmanızı imkansız hale getiriyorlar.”
7 Ekim sonrasında Batı Şeria’daki durum hakkında bayanlar için farklı bir parantez açmak gerektiğinin altını çizen Amro, “Artık İsrailli askerlerle daha fazla karşı karşıya geliyorlar, bazen hatta cinsel taciz de kelam konusu oluyor” diyerek son 10 ay içinde denetim noktalarında, hem bayan hem erkek hapishanelerinde ve mesken baskınlarında çok fazla cinsel taciz hadisesinin olduğunu anlattı. Dünyadaki Filistin’e dayanak hareketlerinin kendilerini biraz da olsa optimist kıldığını söyleyen Filistinli hak savunucusu, “Ben hükümetlere, ateşkes hakkında konuşanlara inanmıyorum. İsrail’in cezasızlığını konuşmalıyız. Bu, memleketler arası toplum nezdinde İsrail’in cezasızlığına son vermekle ilgili. Buradaki asıl problem temel olarak İsrail’in cezasızlığı. Bu beşerler fark yaratıyor. Dünya çapındaki hareketler fark yaratıyor” dedi.
İsrail’in tüm dünyanın dikkatinin Gazze’de olmasını kullandığına işaret eden Amro, “Bunu Filistinlilerden daha fazla toprak almak için, onları insanlıktan çıkarmak için kullanıyorlar. Maalesef alanda kazanmak ve Batı Şeria’yı İsrail’e ilhak etmek için Arap ülkelerinin ve pek çok Orta Doğu ülkesinin güçsüzlüğünü kullanıyorlar” diye konuştu.
PAPPÉ: UCM VE UAD’NİN SİVİL TOPLUMUN TARAFINDA OLMASI ÖNEMLİ
İsrailli tarihçi ve siyaset bilimci Pappé de dünya çapında Filistin’e takviyesi öbür global hareketlerden ayıranın ne olduğu sorusuna verdiği cevapta, mevcut dayanışma hareketini geçmişten farklı kılan iki etmen olduğunu anlattı. Birinci olarak şu an dünyadaki takviyenin çok daha kapsayıcı olduğuna, ortalarında azınlıklar ve lobi kümeleri da olmak üzere toplumun çeşitli bölümlerini kapsadığına işaret eden Pappé, ikinci etmenin ise bu hareketin tesir yaratma kabiliyeti olduğunu belirtti. Sivil toplumun çoğunlukla Filistin, siyasi seçkinlerin ise çoğunlukla İsrail yanlısı olduğu tespitinde bulunan Pappé, Memleketler arası Adalet Divanı (UAD) ve Milletlerarası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) bu ikisi ortasında bir çeşit orta noktada olduğunu belirterek, “Burada kıymetli olan, (bu iki mahkemenin) İsrail’in siyasetlerini tanım etmek için Gazze Şeridi’nde soykırım, Batı Şeria’da etnik paklık ve Apartheid lisanını kullanırken siyasi seçkinlerin değil sivil toplumun tarafında olmaya karar vermeleri. Bu, daha evvel kelam konusu olmayan kıymetli bir değişiklik. Bence bu, dünya siyasetinin İsrail devletini ele alma formunda gittikçe artan bir değişim olduğunu gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.
MARTIN: 7 EKİM’İN BU KADAR UZUN SÜRMESİNE ŞAŞIRDIM
Pappé’nin akabinde kelam alan Avustralyalı hak savunucusu Martin, Filistinlilere seslenerek başladığı konuşmasında, “Dünya sizi hayal kırıklığına uğrattığı için, bu kadar çok kan döküldüğü ve hükümetlerimiz sizi suçladığı için üzgünüm… 7 Ekim, İsrail için sonun başlangıcı. Dünya, İsrail’in ne olduğunu gördü” dedi. İsrail’in argüman ettiği üzere bir demokrasi olmadığını, bilakis açıkça ırkçı olduklarını söyleyen Martin, El Halil (Hebron) kentinde gördüklerinin ve yaşadıklarının kendisini nasıl ‘sonsuza kadar değiştirdiğini’ anlattı. 6 yaşındaki kızı İsrailli yerleşimciler tarafından otomobille ezilerek öldürülen bir ailenin yas tutmasına dahi müsaade verilmediğini, yerleşimcilerin ise bugün tıpkı sokakta özgürce dolaşabildiklerini söyleyen Martin, “Cezasızlık… Batı medyası size İsrail’in var olma ve legal müdafaa hakkı olduğunu söyleyecektir. Filistinlilerin yasal müdafaa hakkı var. Direnmek için her türlü hakka sahipler. 7 Ekim’in bu kadar uzun sürmesine şaşırdım” dedi.
MATTÉ: İSRAİL’İN YASAL MÜDAFAA HAKKI DEĞİL YÜKÜMLÜLÜKLERİ VAR
Etkinlikteki ikinci panelde ise Gazze’deki Şifa Hastanesi’nde çalışmış olan Filistinli-Kanadalı hemşire Ahmed Kouta, İsrailli gazeteci Gideon Levy, ABD’li gazeteci Aaron Matté ve ABD’li hak savunucusu ve gazeteci Medea Benjamin, Efnan Han’ın moderatörlüğünde, İsrail’in ‘propaganda aygıtının yaydığı yalanlar’ ve dezenformasyon karşısında alanda şahit olunan gerçekleri konuştu. İkinci oturumda birinci olarak kelam alan gazeteci Matté, “İsrail’in propagandası hakkında birinci olarak şunu söylemek gerekir ki bunlar hakikat bile olsaydı tekrar de İsrail’in Gazze’ye tek bir kurşun bile sıkmasını meşrulaştırmazdı. Zira İsrail işgalci bir güç ve işgalci bir güç olarak İsrail’in yasal müdafaa hakkı yok, yükümlülükleri var. Şayet işgalci güç değilseniz de o vakit yükümlülüğünüz işgale son vermektir” diye konuştu. 7 Ekim’e ait cinsel taarruz tezleri için delil olmadığını ve bu tezlerin sonrasında çöktüğünü söyleyen Matté, kelam konusu argümanları gerçekler olarak kamuoyuna sunan yerleşik basın kuruluşlarının ‘kendini düzeltme’ yoluna gitmediğini anlattı. Gazeteci, “ABD’deki ana akım medya, bilhassa 7 Ekim’den bu yana İsrail’in yazmanı olarak çalışıyor” tenkidinde bulundu. İsrail propagandasının maksadının çok açık olduğunu söyleyen Matté, “Amaç şu: Hamas ve Filistinlileri o denli barbar, o denli şeytanmış üzere lanse edelim ki onlarla müzakere edilemesin, ateşkes olamasın, bu beşerler bu kadar müthiş hatalar işledikleri için Gazze’ye girip tamamını yerle bir etmekte bir sorun olmasın. Tüm bu tezlerin yanı sıra ironik olan şu ki bunlar temelinde İsrail’in gerçek kabahatlerinin üzerini örtmek için kullanılıyor. Zira kim sahiden cinsel taarruzda bulunuyor? Kim olduğunu biliyoruz” diyerek İsrail’e işaret etti.
PANEL PROTESTOYLA BÖLÜNDÜ: ‘SİYONİSTLERİ BESLEMEYİ BIRAK’
İkinci oturuma çevrimiçi bağlanan İsrailli gazeteci Gideon Levy’nin kelam alacağı sırada iki hareketçi, protesto gösterisi düzenledi. Filistin İçin Bin Genç platformundan aksiyoncular, salonun üst katında, “Erdoğan, Siyonistleri petrolle beslemeyi bırak! Soykırıma kabahat iştirakine son verin” yazılı pankart açtı. Dinleyiciler ortasından protestoculara reaksiyon gösterenler de olurken, aksiyoncular daha sonra vazifeliler tarafından salondan çıkarıldı.
LEVY: KİMİ İSRAİLLİLER FİLİSTİNLİLERE OLANLARLA GURUR DUYUYOR
Eylemin akabinde konuşan Levy, 7 Ekim’den sonra yaşananları şu sözlerle kıymetlendirdi: “İsrail halkına olan şu: Solculardan sağcılara, sağcılardan ırkçılara neredeyse tüm toplum, 7 Ekim’den sonra İsrail’in rastgele ahlaki ya da türel hudut olmadan her istediğini yapma hakkı olduğuna inanıyor. ‘Sınır gökyüzü ya da hudut cehennem ve biz her istediğimizi yapabiliriz.’ Buradan çıkarılacak ikinci sonuç ise İsrail kamuoyunun artık umursamaması. İsrail kamuoyu, artık Filistinlileri umursamıyor; bilmek ya da duymak istemiyorlar. Umurlarında değil. Kimileri Gazze’deki Filistinlilere olanlardan memnun bile. Kimileri çok gururlu zira bunu hak ettiklerini düşünüyorlar. Bu, çok dehşetli zira hakikaten delirmiş bir toplumla karşı karşıyayız. Şurası da aşikar ki medya birçok vakit bunun en büyük işbirlikçisi. Gazze’den hiçbir şey göstermiyorlar zira izleyicileri ve okurları rahatsız etmek istemiyorlar. Şad ve keyifli olmalarını istiyorlar, tüm bu sorularla rahatsız olmalarını değil. Hasebiyle İsrail kamuoyu ve medyası şu anda en düşük noktasında.”
KOUTA: GAZZE’DEKİ HER HANE SEVDİĞİ BİRİNİ KAYBETTİ
İsrail’in ataklarıyla yerle bir ederek hizmet dışı bıraktığı Gazze Şeridi’nin en büyük sıhhat tesisi Şifa Hastanesi’nde hemşire olarak çalışmış olan hemşire Kouta, panelde yaptığı konuşmada, Şifa Hastanesi’nin Gazze Şeridi’ndeki sıhhat sisteminin kalbi olduğunun altını çizdi. 7 Ekim’den sonra yaşananları anlatan Kouta, şöyle konuştu: “Şifa Hastanesi’ne girdiğimizde gördüğümü hatırladığım birinci şey iş arkadaşımın yüzü. Hekimdi ve rastgele bir hasta almamıştı. Babası ve erkek kardeşini getirmişler. İkisi de şehit olmuş. Akının şiddeti yüzünden onları teşhis edip edemeyeceğini bilmiyordu. 40 yaşında olduğunuzu, hayatınız boyunca babanızı ve kardeşinizi ne kadar uzun müddet boyunca gördüğünüzü fakat Gazze’deki yerleşim yerlerine taarruzların vahşeti yüzünden onları teşhis edemediğinizi düşünün… Ve maalesef şunu söyleyebilirim ki sıhhat kesimindeki insanların birçok bu türlü bir şeyle karşı karşıya kalmıştır zira Gazze’deki her hane sevdiği birini kaybetti.”
BENJAMIN: FİLİSTİNLİLERİN 2 DAKİKA BİLE KONUŞMASINA MÜSAADE VERİLMEDİ
İkinci oturumda son olarak kelam alan ABD’li hak savunucusu ve gazeteci Benjamin, elinde “Gazze’nin yaşamasına müsaade verin” yazılı pembe bir kalp formunda bir döviz taşıdı. ABD’deki siyaset ve kamuoyu hakkında değerlendirmelerde bulunan Benjamin, Kongre’de 7 Ekim’den evvel her şeyin çok hoş ve barışçıl olduğunu söyleyen beşerler ile karşılaştıklarını anlatarak, “Biz 7 Ekim’den evvel durumun barışçıl olmadığını söylüyoruz” dedi. “İsrail, şu an ve şu ana kadar yaptıklarını, silahların birçoklarını veren ABD’nin dayanağı olmadan yapamazdı” diye konuşan Benjamin, 5 Kasım’daki başkanlık seçimlerine işaret ederek hem Demokratların hem de Cumhuriyetçilerin İsrail konusunda müthiş bir tavırları olduğunu söyledi. Demokrat Parti’nin lider adayı Kamala Harris’in bir değişim yaratabileceğine yönelik bir görüş olduğunu hatırlatan Benjamin, geçen hafta düzenlenen Demokrat Parti Kongresi’ne katıldığını anlatarak kelamlarını şöyle sürdürdü: “Kongre binası önünde bir küme Filistinlinin başlattığı oturma aksiyonu, gece de devam eden bir harekete dönüştü. Zira sağlanması çok kolay bir şey istiyorlardı. Kongrede Filistinli bir Amerikalının 2 dakikalığına sesinin duyulmasını talep ediyorlardı. O aktiflikte İsrailli rehinelerin, Cumhuriyetçilerin, CEO’ların sesi duyuldu. Herkes bunun çok büyük bir çadır olduğundan bahsediyordu. Lakin o çadır, bir Filistinli Amerikalının 2 dakikalık konuşması için gereğince büyük değildi.”
ABD’de bilhassa öğrencilerin düzenlediği hareketlerden bahseden Benjamin, “İsrail’e daha fazla silah sağlanmaması, İsrail’le daha fazla ticaret yapılmaması, bu baskıcı Apartheid rejimine daha fazla takviye verilmemesi ve Filistin’in özgür olması için taleplerimizi lisana getirebilmemiz ismine global bir hareket günü oluşturmalıyız” diye konuştu.
Panellerin akabinde TRT Genel Müdürü Mehmet Zaid Sobacı’nın konuşmasıyla devam eden aktiflik, ‘Kutsal İşgal’ belgeselinin gösterimi ve ödül merasimi ile sona erdi.