Dün sabah Ukrayna’nın güneyinde Rusya denetimindeki Herson bölgesinde yer alan Nova Kakhovka Barajı’nın yıkılmasının akabinde sular özgür kaldı.
Binlerce kişi sel tehlikesi nedeni ile tahliye edilirken Ukrayna ordusu ve NATO, Rusya’yı ‘barajı havaya uçurmakla’ suçladı, Rusya ise barajdaki tahribatın nedeninin Ukrayna’nın gerçekleştirdiği bir ‘sabotaj’ olduğunu öne sürdü.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, yaklaşık 80 köy ve kasabanın sular altında kalabileceğini söylerken yetkililer 40 binden fazla kişinin tahliyesinin gerektiğini bildirdi.
Nova Kakhovka barajının yıkılması tüm dünya için büyük bir ‘şok’ olsa da askeri analistler için ‘sürpriz’ olmadı. Uzmanlara nazaran, ‘savunma’ pozisyonunda olan ve yakın vakitte büyük bir akın bekleyen Rusya’nın bu türlü bir atılım yapması çok mantıklı görünebilir.
Ancak baraj saldırısı bu yaz kaybettiği toprakları geri alabilmek büyük bir karşı akın planlayan Ukrayna’nın Dnipro’yu geçme planlarını iki nedenden ötürü önemli halde karmaşıklaştıracak.
Nova Kakhovka Barajı Sovyetler Birliği devrinde Dinyeper Nehri’nde inşa edilen altı barajdan biri. Zaporijya bölgesi için kilit bir pozisyonda olduğu için, Ukrayna birlikleri bu köprüyü sağlam ele geçirebilseydi karşı atakta büyük avantaj sağlayabilirdi.
İkinci ve daha kıymetli neden ise barajın ziyan görmesi ile oluşan sel Dnipro coğrafyasını değerli ölçüde değiştirecek. Ukrayna’nın potansiyel amfibi saldırısı için en uygun yerin burası olacağı düşünülüyordu lakin atak bunu imkansız hale getirdi.
Uzmanlara nazaran, Ukrayna için Dnipro’yu geçmek her vakit sıkıntı görünse de bu durum artık imkansıza dönüştü. Köprüdeki son durum Rusların sol kanadını emniyete almakla kalmıyor, savunmalarını Zaporijya Donbas ve kuzeydeki hudut boyunca yoğunlaştırmalarına da müsaade veriyor.
Bugün Batı medyasında yer alan tahlillerde Nova Kakhovka barajının yıkılması 1986’daki Çernobil’den bu yana Avrupa’daki en büyük insan üretimi felaket olarak isimlendirildi. Akın, savaş bölgesi boyunca80’den fazla yerleşim yerini ve 16.000 insanı tehlikede bıraktı.
Ne yazık ki, savaş sırasında barajların kasıtlı olarak yıkılması hiç de alışılmadık bir durum değil. Ukrayna da birinci kere bu kadar yıkıcı bir halde acı çekmiyor. 1941 yılında Stalin’in Zaporijya barajını havaya uçurma kararının 20 bin ila 100 bin ortasında cana mal olduğuna inanılıyor.
İngiliz Telegraph gazetesi Putin’in gerçekleştirdiği öne sürülen hücumun Stalin’in izlerini taşıdığını öne sürerek taarruzun yalnızca fizikî değil ruhsal tesiri olduğunu da öne sürdü:
“Rusya’nın Nova Kakhovka Barajına yönelik bariz saldırısı Ukrayna halkını şoke etti ve Avrupa’yı rahatsız etti. Taarruzun tahminen de en büyük ruhsal sonucu Rusların zafere ulaşmak için ne kadar ileri gitmeye istekli olduğunun tekrar kıymetlendirilmesi olacaktır.”